تا زدن فرش دستباف و ماشینی از جمله نکات کلیدی در نگهداری صحیح فرش به شمار می‌رود. اگر این کار به‌درستی انجام شود، می‌تواند نقش بسیار مؤثری در حفظ سلامت بافت و افزایش طول عمر فرش داشته باشد.

احتمالاً در حال حاضر که این مطلب را می‌خوانید، یا در تدارک اسباب‌کشی هستید یا فرشی در خانه دارید که فعلاً استفاده نمی‌شود و تصمیم دارید آن را در اتاق یا انبار نگهداری کنید. در چنین شرایطی، آشنایی با روش درست تا زدن فرش ضرورت پیدا می‌کند.

در این مقاله ابتدا به بررسی اهمیت تا کردن اصولی فرش می‌پردازیم و در ادامه، نحوه صحیح تا زدن فرش‌های دستباف و ماشینی را به‌صورت مرحله‌به‌مرحله آموزش خواهیم داد. توصیه می‌کنیم تمامی بخش‌های این راهنما را با دقت مطالعه نمایید تا از آسیب دیدن فرش در زمان جابجایی یا نگهداری جلوگیری شود.

انتخاب روش مناسب برای تا زدن فرش

روش صحیح تا زدن فرش به عوامل متعددی از جمله ضخامت فرش، نوع بافت و فضای موجود برای نگهداری بستگی دارد. با در نظر گرفتن این موارد، می‌توان از آسیب‌های احتمالی به بافت و تار و پود فرش جلوگیری کرد و طول عمر آن را افزایش داد.

تا زدن فرش های نازک

اگر فرش شما از نوع نازک و سبک است و فضای کافی برای نگهداری آن در اختیار دارید، استفاده از روش یک‌لایه توصیه می‌شود. این روش سریع‌تر، ساده‌تر و برای فرش‌هایی با بافت ظریف مناسب‌تر است.

تا زدن فرش‌های ضخیم

در مورد فرش‌های ضخیم‌تر مانند فرش های 700 شانه یا فرش‌هایی که قرار است برای مدت طولانی و در فضای محدود نگهداری شوند، روش دو لایه گزینه‌ای بهتر به شمار می‌رود. این مدل تا زدن باعث می‌شود فرش فشرده‌تر و منظم‌تر بسته‌بندی شود.

روش های اصولی تا زدن فرش ماشینی

در این بخش دو روش کاربردی و کم‌خطر برای تا زدن فرش ماشینی را معرفی می‌کنیم. این روش‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کمترین آسیب را به بافت و الیاف فرش وارد کرده و بسته به هدف شما، اعم از نگهداری طولانی‌مدت یا حمل‌ونقل کوتاه‌مدت قابل استفاده هستند.

روش اول: مناسب برای نگهداری طولانی‌مدت

این روش بیشتر توسط فروشندگان فرش و افراد حرفه‌ای برای انبار کردن فرش به مدت طولانی استفاده می‌شود. مراحل این روش به شرح زیر است:

1. ابتدا فرش را به‌طور کامل پشت و رو کنید، به‌طوری که رویه فرش به سمت زمین قرار گیرد.
2. سپس فرش را از قسمت طولی به دو نیم تا بزنید تا شکلی مستطیلی، دراز و باریک ایجاد شود.
3. با دست، سطح فرش را صاف کرده و جهت خواب آن را تشخیص دهید.
4. از عرض، یک‌سوم فرش را در خلاف جهت خواب آن تا بزنید.
5. این مرحله را مجدد برای قسمت تاخورده تکرار کنید تا فرش به صورت یک مستطیل کوچک و حجیم جمع شود.
6. برای جلوگیری از باز شدن، می‌توانید از یک طناب یا بند محکم برای بستن فرش استفاده کنید.

روش دوم: مناسب برای اسباب‌کشی و نگهداری موقت

در این روش نیز فرش ابتدا پشت و رو می‌شود، به شکلی که سطح رویی آن به سمت زمین باشد. سپس:

1. فرش را از طول به سه قسمت تقسیم کرده و دو بار تا بزنید.
2. در نتیجه، فرش به یک مستطیل بلند و باریک تبدیل می‌شود که برای جابه‌جایی‌های موقت و فشرده‌سازی مناسب است.

با رعایت این اصول ساده اما کاربردی، می‌توانید از آسیب دیدن فرش جلوگیری کرده و آن را با اطمینان در منزل یا انبار نگهداری کنید.

روش سوم: تا زدن فرش به صورت یک‌لایه

این روش انتخاب اول اکثر فروشندگان فرش و متخصصان حرفه‌ای است، چرا که باعث وارد نشدن فشار اضافی به تار و پود فرش می‌شود. مراحل انجام این روش به شرح زیر است:

ابتدا فرش را پشت‌ورو کرده و به‌صورت صاف و کامل روی زمین پهن کنید.

فرش را از یکی از لبه‌های طولی، به اندازه‌ی نصف تا بزنید.

با دست روی سطح فرش بکشید تا صاف شود و جهت خواب فرش را تشخیص دهید (جهتی که پرزهای فرش خوابیده‌اند).

برخلاف جهت خواب، یک‌سوم فرش را از عرض تا بزنید.

ادامه دهید و قسمت تاخورده را در همان جهت، دوبار دیگر تا بزنید تا در نهایت فرش به شکل یک مستطیل کوچک و فشرده دربیاید.

برای سهولت در حمل‌ونقل و جلوگیری از باز شدن تای فرش، آن را با طناب یا بند محکم ببندید.

روش چهارم : تا زدن فرش به صورت دو‌لایه

روش دو‌لایه تا حدودی شبیه روش قبل است، با این تفاوت که فضای کمتری اشغال می‌کند و بیشتر مناسب اسباب‌کشی‌ها یا نگهداری کوتاه‌مدت است. این روش نسبت به روش یک‌لایه کمتر توصیه می‌شود، چون احتمال فشار بیش‌ازحد به بافت فرش وجود دارد.

فرش را پشت‌ورو کرده و روی یک سطح کاملاً صاف پهن کنید.

این بار به جای تا زدن از وسط، فرش را از لبه طولی به اندازه یک‌سوم تا بزنید.

سپس یک‌سوم باقی‌مانده را روی بخش تاخورده قرار دهید تا فرش به صورت مستطیلی باریک و کشیده دربیاید.

مجدداً با دست جهت خواب فرش را مشخص کنید.

برخلاف جهت خواب، فرش را از عرض تا بزنید و این فرآیند را در دو مرحله تکرار کنید تا شکل نهایی فرش فشرده و منظم شود.

برای جلوگیری از باز شدن تای فرش در حین جابه‌جایی، آن را با طناب یا بند محکمی ببندید.

مطالعه بیشتر: رفع کوبیدگی فرش

تا زدن یا لوله کردن فرش ماشینی؟ کدام روش مناسب‌تر است؟

نگهداری اصولی از فرش، به‌ویژه در خانه‌هایی با دکوراسیون مدرن و استفاده از فرش مینیمال، نه تنها به افزایش طول عمر فرش کمک می‌کند، بلکه باعث حفظ زیبایی آن در بلندمدت می‌شود. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در این زمینه، انتخاب بین تا زدن یا لوله کردن فرش است. هر کدام از این روش‌ها بسته به شرایط خاص خود، مزایا و معایبی دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

مزایا و معایب تا زدن فرش ماشینی

اگرچه تا زدن فرش ممکن است در شرایط خاص مثل اسباب‌کشی یا جا‌به‌جایی موقت کاربردی باشد، اما این روش به دلیل ایجاد شکستگی در تار و پود، ممکن است به مرور زمان به ساختار فرش آسیب بزند؛ به‌ویژه اگر فرش دارای تراکم بالا یا الیاف حساسی باشد.

روش‌های اصولی تا زدن فرش ماشینی که پیش‌تر معرفی کردیم، در صورتی که به درستی انجام شوند، می‌توانند میزان آسیب را کاهش دهند. با این حال، برای فرش‌هایی با ارزش بالا یا نگهداری بلندمدت، این روش توصیه نمی‌شود.

چرا لوله کردن فرش بهترین انتخاب است؟

لوله کردن فرش یکی از ایمن‌ترین روش‌های نگهداری محسوب می‌شود و در اکثر قالیشویی‌ها نیز پس از شستشو از همین روش استفاده می‌کنند. در این حالت، فشار یکنواختی به سطح فرش وارد می‌شود و از شکستگی و خم شدن تار و پود جلوگیری می‌شود.

نکات مهم در لوله کردن فرش ماشینی

• همیشه با کمک یک نفر دیگر فرش را لوله کنید تا فشار ناهماهنگ به آن وارد نشود.

• هنگام لوله کردن دقت کنید هیچ لبه‌ای از فرش بیرون نزده باشد.
• برای جلوگیری از بید زدگی، داخل لوله فرش از موادی مثل تنباکو یا قرص نفتالین استفاده کنید.
• فرش را کاملاً تمیز کنید. گرد و غبار، لکه، پوسیدگی یا پارگی می‌تواند در حالت لوله شده تشدید شود.
• برای محافظت از فرش لوله شده، حتماً از کاور استفاده کنید. کاورهای پارچه‌ای به دلیل جلوگیری از تعریق و کپک‌زدگی گزینه‌ی بهتری نسبت به کاورهای پلاستیکی هستند.

فرش های مدرن با طراحی ساده و رنگ‌بندی ملایم، که تحت عنوان فرش مینیمال شناخته می‌شوند، معمولاً از ضخامت و تراکم کمتری برخوردارند. به همین دلیل، نگهداری از این مدل فرش‌ها در حالت لوله شده بسیار راحت‌تر است. در خانه‌های امروزی با سبک دکوراسیون مدرن، فرش ایکیا انتخابی هوشمندانه هستند که در کنار ظاهر زیبا، فضای کمتری اشغال می‌کنند و برای محیط‌های کوچک نیز ایده‌آل‌اند.

جمع بندی

اگر قصد نگهداری بلندمدت از فرش ماشینی یا دستباف خود را دارید، بهترین انتخاب برای حفظ کیفیت آن لوله کردن فرش است. این روش، برخلاف تا زدن، از بروز شکستگی، پارگی و فرسایش زودرس جلوگیری می‌کند. اگرچه تا زدن در مواقع خاص مانند جابه‌جایی‌های کوتاه‌مدت کاربرد دارد، اما باید با رعایت اصول و دقت بالا انجام شود.

در نهایت فراموش نکنید که رعایت نکات ساده‌ای مانند استفاده از کاور پارچه‌ای، تمیز کردن پیش از بسته‌بندی و اجتناب از نگهداری طولانی‌مدت بدون تهویه، می‌تواند تأثیر چشمگیری در افزایش طول عمر فرش شما داشته باشد؛ به‌ویژه اگر از مدل‌های خاص مانند فرش مینیمال استفاده می‌کنید.