سلام به شما دوست خوش‌سلیقه‌ای که به فکر زیبایی و سلامت فرش‌های خانه‌تان هستید!
فرش، فقط یک پوشش ساده برای زمین نیست؛ بلکه بخش مهمی از روح خانه است. فرش‌های ایرانی با طرح‌ها و رنگ‌های دل‌انگیزشان، هویت و اصالت را به فضا می‌بخشند. اما نگهداری از این گنجینه‌ها کار ساده‌ای نیست — مخصوصاً اگر بخواهید سال‌ها همان زیبایی و لطافت روز اول را حفظ کنند.

در این مقاله که توسط سایت مرداس برای شما آماده شده، قصد داریم همه چیز را درباره‌ی نگهداری فرش، شستن فرش دستباف در خانه، نگهداری فرش لوله شده، نگهداری فرش در شمال، نگهداری فرش شگی، نگهداری فرش روشن و حتی افزایش طول عمر فرش ماشینی و دستبافت با زبانی ساده و کاربردی توضیح دهیم.

پس فنجان چای‌تان را بردارید و با ما همراه شوید تا یاد بگیرید چگونه از فرش خود نگهداری کنید و فرش‌های خانه را همیشه مثل روز اول تمیز و درخشان نگه دارید.

✨ نکته اول: جاروکشی اصولی، مهم‌تر از چیزی که فکر می‌کنید

جارو کشیدن فقط برای تمیزی ظاهری نیست. ذرات گرد و غبار و شن، مثل سمباده به تار و پود فرش آسیب می‌زنند. اگر می‌خواهید طول عمر فرش ماشینی و دستباف شما افزایش پیدا کند، باید حداقل دو بار در هفته جارو بکشید.

برای فرش دستباف از سری بدون برس و مکش کم استفاده کنید و همیشه در جهت خواب پرزها جارو بکشید. این کار مانع از کدر شدن رنگ و خواب‌رفتگی فرش می‌شود. اگر فرشتان شگی (پرز بلند) است، علاوه بر جاروبرقی، از شانه مخصوص هم استفاده کنید تا پرزها در هم نروند و ظاهر زیبایش حفظ شود.

فرش‌های روشن هم به دلیل نشان دادن گرد و خاک، نیاز به جاروکشی بیشتر دارند. در واقع، نگهداری فرش روشن یعنی ظرافت در تمیزی!

💧 نکته دوم: دشمن شماره یک فرش — رطوبت

هیچ چیز به اندازه رطوبت، قاتل فرش نیست. الیاف طبیعی مثل پشم و ابریشم در محیط نم‌دار به سرعت کپک می‌زنند.

اگر در مناطق مرطوب زندگی می‌کنید (مثلاً شمال کشور)، نگهداری فرش دستباف در شمال نیازمند دقت بالاست. هرگز فرش را روی سطح سرد یا سنگی که عرق می‌کند پهن نکنید. تهویه‌ی هوا را همیشه باز بگذارید و گاهی فرش را در هوای آزاد پهن کنید تا رطوبت خارج شود.

اگر فرش خیس شد، با دستمال سفید و خشک رطوبت را بگیرید، نه با سشوار داغ! و اگر میزان رطوبت زیاد بود، و در تهران زندگی میکنید از قالیشویی‌های معتبر مثل کمک بگیرید تا خشک‌شدن اصولی انجام شود.

☀️ نکته سوم: نور خورشید، محوکننده‌ی آرام و بی‌صدا

نور مستقیم آفتاب باعث می‌شود رنگ فرش به مرور زمان کمرنگ شود، به‌خصوص فرش‌های روشن و فرش خلسه که رنگ‌های ملایمی دارند.

برای جلوگیری از این مشکل، از پرده یا روفرشی استفاده کنید. همچنین توصیه می‌شود هر شش ماه یک‌بار فرش را 180 درجه بچرخانید تا قسمت‌های مختلفش به‌طور یکسان در معرض نور قرار بگیرد.

اگر فرشتان رنگ روشن دارد، هر چند وقت یک‌بار بررسی کنید تا رنگ آن تغییر نکرده باشد. نور مستقیم حتی می‌تواند باعث شکنندگی الیاف شود، مخصوصاً در فرش‌های دستباف ابریشمی.

🧴 نکته چهارم: لکه‌ها را دست‌کم نگیرید

یکی از مهم‌ترین بخش‌های تمیز کردن فرش دستباف ، نحوه‌ی برخورد با لکه‌هاست. هر چقدر سریع‌تر اقدام کنید، شانس نجات فرش بیشتر است. اگر چای یا قهوه ریخت، سریع با یک دستمال سفید تمیز (نه رنگی) روی لکه بزنید تا مایع جذب شود. هرگز دستمال را روی لکه نکشید؛ چون باعث پخش‌شدن آن می‌شود.

برای شستن فرش دستباف در خانه از مواد ملایم مثل شامپو فرش رقیق‌شده استفاده کنید و بعد با حوله خشک کنید. البته، اگر لکه‌ی عمیق یا قدیمی باشد، بهتر است از یک قالیشویی معتبر استفاده کنید اگر در تهران هستید (طبق پیشنهادات کاربران) به  قالیشویی شهرزیبا در تهران  مراجعه کنید تا رنگ و تار و پود فرش آسیب نبیند و به صورت حرفه شستشوی فرش انجام شود.

🦟 نکته پنجم: محافظت در برابر بید و حشرات

بید، دشمن خاموش فرش‌های پشمی است. برای نگهداری فرش دستباف لوله شده یا فرش‌هایی که مدت طولانی در انبار می‌مانند، استفاده از ضد بید ضروری است. می‌توانید از نفتالین، تنباکو یا نگزالت درون پارچه استفاده کرده و در میان رول فرش قرار دهید. بهترین روش نگهداری فرش لوله شده این است که آن را در کاور نگهداری فرش نخی بپیچید (نه پلاستیکی)، در محیط خشک و دور از نور نگه دارید. هر چند ماه یک‌بار فرش لوله‌شده را باز کنید، هوا دهید و دوباره بپیچید تا رطوبت محبوس نشود.

🧶 نگهداری تخصصی انواع فرش‌ها

هر فرش با توجه به نوع الیاف، روش نگهداری خاص خودش را دارد.

🏠 نگهداری فرش دستباف در خانه

فرش دستباف، ارزشمندترین نوع فرش است و باید با دقت از آن نگهداری شود.
برای نگهداری فرش دستباف در خانه ، حتماً نکات زیر را در نظر بگیرید:

• از تماس مستقیم فرش با کف مرطوب یا سیمانی جلوگیری کنید.
• پایه‌های مبل یا میز را با زیرپایی مخصوص بپوشانید تا الیاف فرش له نشود.
• هر چند ماه جای فرش را عوض کنید تا سایش یک‌نواخت شود.
• در فصول مرطوب، فرش را هر چند هفته در هوای آزاد قرار دهید تا تنفس کند.

اگر در مناطق شمالی زندگی می‌کنید، تهویه هوا و کنترل نم اهمیت زیادی دارد. در مناطق خشک و گرم جنوب هم باید فرش را از حرارت مستقیم بخاری و شومینه دور نگه دارید تا شکننده نشود.

💡 چگونه از فرش دستباف نگهداری کنیم؟

این سؤال شاید بیش از هر چیز ذهن خریداران فرش دستباف را درگیر کند.
پاسخ ساده است: با احترام به طبیعت فرش.

الیاف طبیعی مثل پشم، ابریشم و پنبه مثل موجودات زنده هستند. به دما، نور و رطوبت واکنش نشان می‌دهند.
بنابراین، اگر می‌خواهید طول عمر فرش دستبافت خود را افزایش دهید، باید محیط زندگی آن را هم متعادل نگه دارید:

• دمای متعادل و هوای خشک
• جاروکشی در جهت خواب پرزها
• لکه‌گیری سریع و اصولی
• و شستشوی دوره‌ای توسط قالیشویی معتبر

🌼 نگهداری فرش ماشینی

فرش ماشینی هم اگر درست مراقبت شود، سال‌ها دوام می‌آورد.
برای طول عمر فرش ماشینی ، نکات زیر را فراموش نکنید:

• جاروکشی منظم با مکش قوی‌تر
• تمیز کردن لکه‌ها با شامپو فرش
• استفاده از زیرپایی برای جلوگیری از ساییدگی
• شستشوی سالیانه در قالیشویی معتبر

اگر فرش ماشینی‌تان را می‌خواهید برای مدتی جمع کنید، باید مطمئن شوید کاملاً خشک است و بعد در کاور نخی لوله کنید.

🧵 نگهداری فرش شگی (پرز بلند)

فرش‌های شگی بسیار زیبا و مدرن‌اند اما نگهداری‌شان کمی سخت‌تر است.
به خاطر پرزهای بلندشان، گرد و خاک و مو به راحتی در بین پرزها گیر می‌کند.

برای تمیز کردن، از جاروبرقی با برس نرم استفاده کنید و هر هفته با شانه مخصوص پرزها را مرتب کنید. اگر نیاز به شستشو داشتید، حتماً آن را به قالیشویی  بسپارید تا بدون آسیب تمیز شود.

🧺 نگهداری فرش لوله شده

اگر قصد دارید فرش را برای مدتی جمع کنید، قبل از لوله کردن آن را کاملاً تمیز و خشک کنید.
نگهداری فرش دستباف لوله شده یا ماشینی باید در جای خشک، تاریک و خنک انجام شود.

فرش را از سمت خواب پرزها بپیچید تا شکستگی نداشته باشد.
درون رول، چند عدد ضد بید پارچه‌ای بگذارید و با کاور نگهداری فرش نخی بپوشانید.
هیچ‌وقت از نایلون استفاده نکنید چون باعث کپک‌زدگی می‌شود.

🌿 فرش خلسه؛ ظرافت در نگهداری

فرش خلسه یکی از انواع فرش‌های خاص و نرم است که پرزهای لطیفی دارد.
برای نگهداری آن، نباید از شوینده‌های قوی استفاده کرد.
اگر لکه‌ای ایجاد شد، ابتدا با دستمال خشک آن را بگیرید و سپس با کف ملایم شامپو فرش تمیز کنید.
فرش خلسه نباید زیر نور مستقیم خورشید پهن شود چون رنگش به‌سرعت تغییر می‌کند.

🕊️ نکات طلایی برای افزایش عمر فرش

در یک نگاه خلاصه، برای اینکه فرش جدید شما همیشه مثل روز اول بماند، این کارها را فراموش نکنید:

• جاروکشی منظم
• جلوگیری از رطوبت
• چرخش دوره‌ای فرش
• لکه‌گیری سریع
• نگهداری اصولی هنگام لوله کردن

سخن پایانی 

فرش یکی از ارزشمندترین دارایی‌های هر خانه است و مراقبت درست از آن، باعث حفظ زیبایی و دوامش در طول سال‌ها می‌شود. رعایت نکات ساده‌ای مانند تمیز کردن اصولی، نگهداری در شرایط مناسب و پیشگیری از آسیب، می‌تواند عمر فرش را چند برابر کند. برای یادگیری روش‌های بیشتر در زمینه مراقبت از فرش، می‌توانید آموزش‌های تخصصی منتشرشده در وب‌سایت‌های معتبر را مطالعه کنید.